Al famìi dal Piagnàr
A sun nud dla Baciòca e fië dü Svanèl,
më mà l'è la fiëla dal Beg d' Sücarèl,
se da n'àšna e 'n cavàl a ven fëra 'n Mülùn
un švanèl e na bega i avràn fat quarcò d' bun?
Aušìn a cà mea a gh'è tànte d'cal šënt
che ben a s'pë dir ch'a n'manch quasi gnënt;
par sëntìr la mësa a Sant'Ilari lì 'všìn
a gh'è n'para d'Cërghi, trei o quàtar Pretìn.
Cun al brod d'Fašulìn t'pë fër al mnestrùn,
se t'g'ašünš na Patàca e trei èti d'Fis'ciùn,
e s'i è trop brudlùš tü gh'mët un po' d'pan
t'aršir la Papeta, t'la crëvë d'Pramšàn.
Dü d'sera, dup sena, par pasèr poi n'urëta,
t'fè fèr na sunàda a Fis'cin e Pivëta,
antant la süvnòta la sërc Balarìn
ai fië i gh'arcùntun al fol d'Pamputìn.
Të prima d'durmìr, t'armët su na S'ciapèla
a acsì tüt la nota t'arman cmè na tachèla,
t' arìv da Caghìn, atravèrs Pansalünga,
na scurësa, un Strunset, la pisàda pü lünga...
Tüt' àusë cuntënt, pr' un po' d'aria buna
t'vè fin an Castèl dala Nunsiadìna,
e mëntar t'pi fiàd, davanti al cancèl,
ancùra ben càrghe, tü vedë Stinèl .....
i è lì da ier sera (al sèt l'en d'matina)
të t' diš: "Bungiùrno" ala Tumašìna.
Po' t'šir e t'artùrnë sü vers la të cà
tucàndë Caràco, dal fighë d'Giambà.
Tü trëv Pulidòr, la Gigìna e Seché,
Barbëta i ven féra d'an cà d'Muišè,
Catùni e Babòto, un para d'ragàs,
e chì da Pedràca, Tarè e'l mataràs.
La Pedròla d'bunùra l'ha ša fat la bügà,
la Ciùstra la diš che'l marì i l'ha pistà;
l'Angiulìna d'Ciavëta la cant tüt al dì,
la muiéra d'šibèl l'è par erba ai cunì.
A gh'è tantë bèstie d'chì a sü pr'al Piagnàr,
al Cravéro e l'Bë, cun Gatèl al furnàr!
Par fèr përa a chëi ch'i nü stan 'n't'i se posti:
cul Topo pr' al don, pr' i fië Mangiarospi.
Se Ciòsa e Galét i s'mëtun aušìn
a s'pë mëtr' ansémal un brànchë d'puìn.
E se dala piàsa i nü fan brüta cera,
a fëma da nui, a gh'è 'nch'la Bandéra!
L'emigrànt
Së mà la pianšév, la l'strënšév, la l'bašév,
uramài, pr' èsar omun, i savév cum'a s'fev,
ma i andév tant d' luntàn ... par chi povri fië lì
ch'i durrnìvun amücià cmè 'n branchë d'cunì.
A quattr 'ùr dIa matìna i andév an stasiùn
cun i causùn d'früstàgne dIa së cumüniùn,
al schèrpë d'vachëta l' erun ša squasi strët,
a s'audévë d'lüntàn al scintil dal burchët.
Par tüt l'invèrnë a n'ev ansün lavurà!
Quatr' òmun e 'n ragàs che dudš 'ani i ev pasà.
I andévun an šguìsra pr'antiga üšànsa,
cun al valìš pién dü stràsi e un sac dü sperànsa.
A stü mund a gh'è chëi ch'a nas furtünà:
i rundùn d'primavera i s'n'arturnun a cà,
i povri, anvéci, cun tanti rimpianti
i van via sut Pasqua e i artùrnun pr'i Santi.
I andév a dré ai òmun ... "Dèr rèta a n'sü pë,
al piànte dal don, al semàde d'chi fië".
I gh'ev un fiàschë d'vin négar e, par magnèr a
mèšdì,
na turta d'patàcc e dal pan staladì.
Al mund i è ben grand, la fin la n'sü vdev,
al treno i er ša stüff e sëmpar pü i sbüfév,
i s'truvé an t'na baràca cun quattr'òmun amücià,
un tavlìn an t'al mèš, sinc carée sgangarà.
I lavurèv tüt al giùrnë, .. i n'capìvun d'rašùn,
chi òmun suvar d'lü i s'sëntìvun padrùn.
I purtév aqua e matùn dala matina ala sera,
adès i er sul bocia, ma i arés fat cariéra…!
Da set'ùr dIa matina i šmëtév dup al sèt,
i gh'ev na fama da lüpo, ma i pënsév sul al lèt.
Quàtar òmun afamà i angugnévun an fugùn,
sënsa dir na parola, chal piat dü mnestrùn.
I er sta fat ala dmënga, i n'er gnanc sta scaudà,
al brod n t' la brunša i er dvëntà tüt cremà ...
"Che porchi a gh'è 'n Sguìsra!". I parév stupal
d'candél,
ma a lü i gh'evun dit ch'i er un tochë d'lardèl.
I quattr'òmun an silénsio i fisévun la fiàma,
lü i gü v'dev an t'al mès al ritràt dla së mama.
Poi, dal' aqua dal laghë a agnìv fëra chal mort ....
Er agnù šü l'aqua grosa, i n' sü n' er gnanc' acòrt.
Dëntr' al'aqua, lasü, al materiàl i er ša prunt,
cun i àutri cumpàgni i fev la pila dal punt;
l 'ha purtà via tüt. L'er al dì d' Santa Sita ...
cui stüvài pieni d'aqua, i sdundanév là, an pe
drita.
I va sü 'n paradìš - o vsü rëndarmun cunt
al treno a lümàga i šir tüt al munt ....
Par quattr' òmun e 'n fië i en sta ani d'lavùr,
n'infèrnë d'fadìga, dü sanguë, d'südùr ...
Er da sul, ma, d'travèrsë a m'sentìv arguardà ..
A'm parév che lì d'fiànc a g' füs propri me pà;
a fe finta d' gnënt e spustàndmë piàn piàn,
a taié l'aria du vote par sërchèr la së man.